ICEF 2025: Chuyện hai đơn vị Bách khoa chung tầm nhìn về tái định hình giáo dục

Hạ Long một sáng tháng Mười, tại địa điểm chuyên tổ chức các sự kiện lớn rộn ràng tiếng chào hỏi bằng tiếng Anh, tiếng Đức xen tiếng Việt. Một hội thảo quốc tế đang chuẩn bị bắt đầu.

Đó là Hội thảo quốc tế về Khoa học Giáo dục và Giảng dạy Ngoại ngữ – ICEF 2025, do Khoa Ngoại ngữ (FOFL) và Khoa Khoa học và Công nghệ Giáo dục (FED), Đại học Bách khoa Hà Nội cùng tổ chức. Chủ đề năm nay là “Tái định hình giáo dục: Giáo dục hòa nhập, hợp tác và học tập suốt đời trong thế giới toàn cầu hóa”. Hội thảo quy tụ hơn 100 đại biểu đến từ nhiều quốc gia, với hơn 75 bài báo khoa học được phản biện và chấp nhận để trình bày và xuất bản.

3 ngày diễn ra hội thảo, từ 23 - 25/10 là 3 ngày những người làm giáo dục trong và ngoài nước gặp nhau, trao đổi và học hỏi.

Một sự kết hợp tự nhiên

FOFL và FED là hai đơn vị trẻ của Đại học Bách khoa Hà Nội. Một khoa tập trung vào ngôn ngữ, giao tiếp học thuật và năng lực sư phạm trong môi trường đa văn hóa; một khoa chú trọng đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ trong giảng dạy, học tập và phát triển kỹ năng người học trong kỷ nguyên số.

“Chúng tôi tìm thấy nhau ở điểm chung: Cùng quan tâm đến giáo dục con người! Giáo dục hiện nay không thể tách rời ngôn ngữ, công nghệ và năng lực tự học” - TS. Trịnh Thị Ánh Hằng, Phó Trưởng khoa phụ trách FOFL - chia sẻ.

Ý tưởng về một hội thảo chung được hình thành từ những buổi trao đổi như vậy. Rồi dần dần, các cuộc họp, bản đề cương, email với đối tác quốc tế… nối tiếp nhau.  Công việc bận rộn nhưng thành viên của hai đơn vị đều nhiệt tình, tận tâm. Khi PGS. Lê Hiếu Học - Trưởng khoa FED - đọc lời khai mạc, nhiều người trong BTC xúc động: “ICEF 2025 không chỉ là sự kiện học thuật. Đây là cơ hội để chúng ta cùng nhau nghĩ về cách học, cách dạy và cách sống trong một thế giới đang thay đổi”.

Khi được hỏi vì sao hai khoa hợp tác ăn ý đến vậy, PGS. Lê Hiếu Học giản dị nói:  “Có lẽ vì chúng tôi đều muốn làm thật. Ai cũng thấy cần nhau: Ngoại ngữ giúp mở cửa, giáo dục giúp đi sâu. Cùng nhau, chúng tôi có thể tạo ra điều tốt hơn!”

Với triết lý “3 cây chụm lại nên hòn núi cao”, sự liên kết giữa hai khoa đã hình thành một diễn đàn khoa học mạnh mẽ, đa ngành và có uy tín, lan tỏa tinh thần hợp tác trong và ngoài Đại học Bách khoa Hà Nội.

Không chỉ dừng lại ở hai đơn vị, ICEF 2025 còn mở rộng hợp tác với các tổ chức có chung sứ mệnh khi Học viện Chính sách và Phát triển (Bộ Tài Chính) và Hiệp hội Phát triển Chuyên môn Quốc tế (có trụ sở tại Anh) cùng tham gia Hội thảo. Trong tương lai, hội nghị sẽ tiếp tục mời thêm nhiều đối tác mới, cùng nhau kiến tạo một mạng lưới học thuật toàn cầu năng động và bền vững.

3 ngày học hỏi và sẻ chia

Trong hội trường, không khí trang trọng mà ấm áp. Bên cạnh các nhà giáo từ Việt Nam là các học giả quốc tế: GS. Thomas Köhler và GS. Steffen Kersten từ Đức, GS. Susan Drake từ Canada, GS. Sheena Gardner, GS. Tom Bartlett, GS. Mark Leather, TS. Lizana Oberholzer từ Anh, và PGS. Lee Ju Seong từ Hồng Kông… Các nhà khoa học đã mang đến những góc nhìn mới mẻ về học tập suốt đời, công nghệ giáo dục và hợp tác Đông - Tây.
 

Bài phát biểu của GS. Köhler (ĐH Kỹ thuật Dresden, Đức) mở ra nhiều suy nghĩ. Ông nói: “Giáo dục toàn cầu không nằm ở việc con người di chuyển, mà ở chỗ tri thức được lan tỏa, được chia sẻ qua công nghệ và niềm tin.”

Còn GS. Tom Bartlett (ĐH Glasgow, Anh) nói về mối liên hệ giữa toàn cầu hoá và giáo dục: “Chúng tôi không muốn toàn cầu hoá trở thành một kịch bản của chủ nghĩa hậu thực dân. Thay vì sợ hãi AI, hãy nghĩ đến những cách hợp tác mới giữa Đông và Tây để phát triển giáo dục. Hội thảo như ICEF 2025 chính là nơi những ý tưởng đó được hình thành.”

GS. Tom Bartlett từng đến Việt Nam từ năm 2023, gặp gỡ nhiều nhà nghiên cứu để khuyến khích học viên cao học tham gia các chương trình quốc tế. “Mỗi cuộc gặp như thế này đều mở ra một khả năng hợp tác mà trước đó ta không ngờ tới,” ông nói.

GS. Sheena Gardner (ĐH Coventry, Anh) thì mang đến một góc nhìn rất gần với thực tế Việt Nam: “Tôi biết ở nông thôn Việt Nam, học sinh đang dần tiếp cận tài liệu và bài giảng trực tuyến. Nghiên cứu của tôi về ngữ liệu học có thể hữu ích với họ. Tôi đến ICEF 2025 để hiểu hơn về cách Việt Nam đang phát triển giáo dục trực tuyến.”

Vị giáo sư người Anh đặc biệt quan tâm đến AI trong dạy học ngoại ngữ. “AI giúp cá nhân hóa học tập, nhưng cũng là thách thức lớn cho người dạy. Chúng ta phải học cách sống cùng công nghệ này,” bà nói.
 

TS. Lizana Oberholzer - Chủ tịch Hiệp hội Phát triển Chuyên môn Quốc tế (IPDA) - lại nói về khía cạnh con người: “Giáo viên, giảng viên, nhà ngôn ngữ học - ai cũng cần học tập suốt đời để theo kịp thời đại. Tôi rất ấn tượng với sự nhiệt huyết của các nhà nghiên cứu Việt Nam: Họ luôn đặt người học làm trung tâm.”

Bà đánh giá ICEF 2025 là “một hội thảo hàng đầu trong việc kết nối con người và phát triển tương lai của ngành ngôn ngữ học ứng dụng”, đặc biệt ở mảng AI và học trực tuyến – nơi Việt Nam đang tiến nhanh.

Với GS. Steffen Kersten (ĐH Kỹ thuật Dresden, Đức) - người đã gắn bó với Bách khoa hơn 25 năm - ICEF 2025 là dịp để nối dài một hành trình hợp tác lâu bền: “Tôi đã làm việc với các chuyên gia Việt Nam từ năm 1997. Sự hợp tác ấy chưa bao giờ gián đoạn. Giáo dục nghề nghiệp  và đào tạo liên văn hoá là hai mảng mà tôi tin Việt Nam có thể phát triển mạnh.”

GS. Steffen Kersten nhấn mạnh rằng giáo dục trong tương lai không chỉ dựa vào bằng cấp chính quy. “Người học phải sẵn sàng tự học suốt đời” - ông nói - “Đó là điều mà các Hội thảo như ICEF 2025 đang giúp chúng ta hình dung lại.”

Trong các phiên thảo luận, đại biểu đến từ nhiều quốc gia cùng ngồi lại để bàn về tương lai của giáo dục, nơi AI, toàn cầu hoá và học tập suốt đời đan xen. Những cuộc trao đổi mở ra cơ hội hợp tác nghiên cứu, trao đổi học viên, và cả ý tưởng về những chương trình đào tạo liên kết mới. Ở ICEF 2025, mọi khoảng cách ngôn ngữ và quốc tịch dường như biến mất!
 

Người Bách khoa giữa không gian học thuật quốc tế

ICEF 2025 không chỉ là nơi để thầy, cô trao đổi nghiên cứu. Với sinh viên, đây là trải nghiệm quý giá.

Phùng Trần Gia Bảo -  sinh viên FED - lần đầu tiên được trình bày kết quả nghiên cứu của mình: “Em run lắm. Nhưng khi thấy các giáo sư lắng nghe và hỏi thêm, em thấy tự tin hơn. Em hiểu rằng kiến thức mình học ở Bách khoa có thể đi xa hơn không gian lớp học”.

Còn Nguyễn Thu Giang, sinh viên FOFL, tham gia hỗ trợ điều phối. chia sẻ: “Em chưa từng thấy một hội thảo học thuật lớn như vậy. Mỗi người đến đều có câu chuyện riêng. Có giáo sư nói về học suốt đời, có người kể về lớp học ảo ở châu Âu. Em học được nhiều hơn cả những gì sách vở dạy". 

Sau ICEF 2025, nhiều giảng viên trẻ và sinh viên hào hứng nói về những điều học được, về những ý tưởng muốn làm tiếp.

ThS. Nguyễn Bích Ngọc, giảng viên FOFL kể rằng qua các nội dung được chia sẻ, cô có cơ hội tiếp cận thêm những ý tưởng sáng tạo, những mô hình và phương pháp giảng dạy, từ đó có thể vận dụng và điều chỉnh phù hợp với thực tiễn giảng dạy của mình. Hội thảo cũng giúp cô hiểu sâu hơn về vai trò của giáo dục bao trùm và học tập suốt đời trong việc phát triển năng lực người học.

Còn TS. Dương Thị Thuỳ Mai - Giảng viên FED - đánh giá Hội thảo ICEF 2025 đã mang lại cho cô nhiều giá trị chuyên môn đáng quí: “Hội thảo giúp tôi cập nhật những xu hướng hiện đại trong đổi mới phương pháp giảng dạy, chuyển đổi số và hợp tác quốc tế”. Việc được trực tiếp lắng nghe các diễn giả đến từ Đức, Anh, Hàn Quốc và Hồng Kông mở ra cho cô cơ hội học hỏi các mô hình giáo dục tiên tiến, từ đó có thể áp dụng vào thực tế giảng dạy tại Bách khoa Hà Nội.

Với vai trò là nhà nghiên cứu, cô Mai cho biết ICEF 2025 còn là cơ hội để cô để chia sẻ và trao đổi kết quả công trình, nhận phản hồi chuyên môn từ các đồng nghiệp trong và ngoài nước. “Những cuộc trò chuyện ở hội thảo giúp tôi mở rộng mạng lưới hợp tác nghiên cứu và nhìn rõ hơn con đường phát triển học thuật trong tương lai” - Cô Mai nói.
 

Tại Hội thảo, có một học giả trao đổi rằng “dạy học là một hành trình, không có điểm dừng”. Câu nói đó thật đúng với những người Bách khoa. ICEF 2025 giống như một lớp học mở rộng. Ở đó, các sinh viên, giảng viên Bách khoa cùng dạy, học và cùng thay đổi. Mỗi người Bách khoa mang theo một hạt giống tri thức, gieo xuống hôm nay để một thời gian nữa nở thành những cơ hội mới cho Đại học, cho thế hệ sau.

ICEF 2025 khép lại còn hợp tác giữa FOFL và FED đang mở ra những hướng mới. Câu chuyện của hai khoa Ngoại ngữ và Khoa học và Công nghệ giáo dục cũng là hình ảnh thu nhỏ của Đại học Bách khoa Hà Nội trong giai đoạn hội nhập, đoàn kết, chung mục tiêu hướng đến một mô hình giáo dục toàn diện, hội nhập toàn cầu.