Chuyển mình trong tư duy kiểm định để thúc đẩy văn hóa chất lượng 

Ngày 28/5, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội nghị tập huấn cho đội ngũ đảm bảo và kiểm định chất lượng về tự đánh giá và đánh giá ngoài chương trình đào tạo (CTĐT).

Hội nghị được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến với khoảng 7.500 đại biểu từ hơn 200 điểm cầu, gồm lãnh đạo Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo); Lãnh đạo, cán bộ làm công tác đảm bảo chất lượng của các cơ sở giáo dục đại học, tổ chức kiểm định, các chuyên gia trong và ngoài nước.
 

Nâng cao văn hóa chất lượng trong các cơ sở giáo dục

Phát biểu khai mạc hội nghị, GS. Huỳnh Văn Chương - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng khẳng định: Thời điểm hiện tại là cơ hội lớn cho ngành Giáo dục trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách lớn, tạo nền tảng và động lực cho đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang gấp rút hoàn thiện Đề án xây dựng dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về hiện đại hóa, đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; xây dựng Luật Nhà giáo; đồng thời, Bộ cũng tích cực sửa đổi 3 luật quan trọng: Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp.

Bên cạnh đó, Bộ đã và đang sửa đổi nhiều văn bản quan trọng, nổi bật có Thông tư số 04/2025/TT-BGDĐT ngày 17/02/2025, quy định về kiểm định CTĐT các trình độ của giáo dục đại học thay thế các văn bản hiện hành liên quan.

Theo GS. Huỳnh Văn Chương, hành lang pháp lý về vấn đề đảm bảo và kiểm định chất lượng tiếp tục được hoàn thiện, công tác đảm bảo chất lượng phải có tư duy mới, cách làm mới, thay đổi mới. 

“Việc kiểm định không chỉ đơn thuần là đánh giá, mà mọi khâu trong quá trình giáo dục đều cần phải đảm bảo chất lượng; kết quả của đánh giá, kiểm định và xếp hạng phải hợp lý, nhất quán và phản ánh đúng chất lượng thực tế. Bên cạnh đó, từ nhận thức đến hành động, cần xây dựng văn hóa chất lượng trong từng cơ sở đào tạo và hội nhập toàn cầu” - Cục trưởng Huỳnh Văn Chương nhấn mạnh.

Thông tư 04/2025/TT-BGDĐT: Tích hợp - Tinh gọn - Thực chất

Tại hội nghị, Cục trưởng Huỳnh Văn Chương đã giới thiệu tổng quan về những thay đổi cốt lõi trong Thông tư mới. So với các văn bản trước đây (Thông tư 04/2016/TT-BGDĐT, Thông tư 38/2013/TT-BGDĐT...), Thông tư 04/2025/TT-BGDĐT đã hợp nhất các quy định rời rạc thành một văn bản thống nhất gồm tiêu chuẩn, quy trình, biểu mẫu và hướng dẫn, từ đó tăng tính minh bạch, giảm thủ tục và thúc đẩy kiểm định thực chất.

Thông tư 04/2025 hướng đến hội nhập quốc tế và khu vực về bảo đảm và kiểm định chất lượng; bãi bỏ các quy định tiêu chuẩn đánh giá chất lượng CTĐT một số ngành đặc thù, đào tạo từ xa tại các Thông tư trước đó. 

Thông tư 04/2025 cũng quy định cụ thể, chi tiết, chặt chẽ về quy trình tự đánh giá, đánh giá ngoài, thẩm định, công nhận và đưa những nội dung trong văn bản hướng dẫn hiện hành vào Thông tư…
 

PGS. Tạ Thị Thu Hiền - Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục, ĐHQG Hà Nội và PGS. Lê Ngọc Quỳnh Lam - Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục, ĐHQG TP.Hồ Chí Minh lần lượt trình bày các điểm mới trong hướng dẫn công tác tự đánh giá và đánh giá ngoài CTĐT theo Thông tư 04/2025, trong đó nêu lên một số điểm nổi bật:

Việc đánh giá chất lượng CTĐT chuyển từ thang 7 mức sang chỉ 2 mức: “Đạt” và “Không đạt”, đồng thời bổ sung “tiêu chí điều kiện” bắt buộc. Nếu không đạt các tiêu chí này, toàn bộ tiêu chuẩn sẽ bị đánh giá không đạt. Cách tiếp cận này đơn giản hóa nhưng lại tăng độ tin cậy và hiệu quả trong quá trình kiểm định.

Với CTĐT sau đánh giá, có 3 mức phân loại: “Đạt”, “Đạt có điều kiện”, và “Không đạt”. Các chương trình được xếp loại “Đạt có điều kiện” sẽ có tối đa 24 tháng để cải tiến trước khi bị xem xét lại.

Bộ tiêu chuẩn mới rút gọn từ 11 còn 8 tiêu chuẩn, 52 tiêu chí, đồng thời tích hợp cách tiếp cận theo OBE (giáo dục định hướng đầu ra), khuyến khích năng lực sáng tạo và khởi nghiệp.

Dưới góc nhìn của chuyên gia quốc tế, TS. Tullio Lobetti - Chuyên gia Cơ quan Kiểm định chất lượng Vương quốc Anh (QAA) bày tỏ: Kiểm định không chỉ là tuân thủ quy định mà là hành trình cải tiến liên tục với các giá trị cốt lõi: Liêm chính - Minh bạch - Trách nhiệm - Phát triển. Những chia sẻ về các giá trị cốt lõi, sứ mệnh và trách nhiệm của tổ chức kiểm định nước ngoài là bài học quý giá cho công tác đảm bảo chất lượng tại Việt Nam.

Khép lại hội nghị, các đại biểu và chuyên gia cùng thảo luận những vấn đề trong tổ chức thực hiện, đổi mới triển khai công tác kiểm định chất lượng, góp phần thúc đẩy xây dựng văn hóa chất lượng trong các cơ sở giáo dục, hướng tới chuẩn mực quốc tế, hội nhập bền vững.
 

Công tác đảm bảo chất lượng được Đại học Bách khoa Hà Nội thúc đẩy mạnh mẽ. Năm 2024, Nhà trường chính thức đạt được chứng nhận kiểm định chu kỳ 2 về kiểm định chất lượng cấp cơ sở giáo dục từ HCERES (Cộng hòa Pháp). Tính đến tháng 5/2025, Nhà trường có 52 chương trình đào tạo đã được đánh giá bởi các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục quốc tế như: AUN-QA, CTI, ASIIN, AQAS.