Cùng Bách khoa Hà Nội chuyển ngôn ngữ Vật lý hiện đại thành công nghệ

Bạn có thể chưa từng nghe nhiều về ngành Vật lý kỹ thuật (VLKT), nhưng bạn chắc chắn đã “gặp gỡ” những thành quả của ngành này mỗi ngày: Màn hình điện thoại, camera, chip bán dẫn, cảm biến vân tay, pin mặt trời, đèn LED tiết kiệm điện,... Tất cả những công nghệ (mới) ấy đều bắt nguồn từ nền tảng Vật lý hiện đại, và các kỹ sư Vật lý kỹ thuật, một cách không ồn ào, đang góp phần tham gia vào việc phát triển và đưa các công nghệ mới vào đời sống và sản xuất!

Từ chính thành công của những cựu sinh viên (CSV) ngành học này, có thể thấy VLKT là tấm vé thông hành dẫn lối đến một sự nghiệp bền vững, sáng tạo và giàu triển vọng, đặc biệt trong kỷ nguyên công nghệ, kỹ thuật liên ngành đang bùng nổ hiện nay.
 

Mở cánh cửa vào thế giới công nghệ cao

PGS. Nguyễn Công Tú - Giảng viên cao cấp Khoa Vật lý kỹ thuật, Đại học Bách khoa Hà Nội - có một chia sẻ rất thú vị: “Ngành VLKT là nơi kết hợp giữa vật lý hiện đại, kỹ thuật, và công nghệ thông tin. Ngành cung cấp kiến thức và kỹ năng để giải quyết các vấn đề thực tế trong sản xuất và nghiên cứu công nghệ cao, đặc biệt là các lĩnh vực như bán dẫn, cảm biến, quang học, và năng lượng mới.” Điều này lý giải vì sao ngành học này đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn từ doanh nghiệp và các trường đại học trong và ngoài nước.

Nghe đến "Vật lý", không ít học sinh nghĩ ngay tới những giờ học công thức khô khan, những bài toán sóng cơ, điện xoay chiều đầy chữ và số,... Nhưng thực tế hoàn toàn khác. VLKT là ngành học rất “thực chiến” vì không chỉ giúp bạn hiểu sâu bản chất vật lý của thế giới vật chất, mà còn biến những hiểu biết ấy thành các giải pháp công nghệ cụ thể.

Các sinh viên sẽ học về  những kiến thức rất hấp dẫn, hiện đại: Quang học, Điện tử, Vật lý bán dẫn, Vật liệu nano, Lập trình ứng dụng trong Vật lý, các kỹ thuật phân tích hiện đại, như: Hiển vi điện tử, phổ X-quang, kiểm tra không phá hủy,… Điều này biến sinh viên VLKT thành những “người chuyển ngôn ngữ Vật lý hiện đại thành công nghệ”, từ lý thuyết thành ứng dụng, một kỹ năng vô cùng cần thiết trong các ngành công nghiệp hiện đại.
 

Như chia sẻ của CSV Vũ Trọng Tuyền - K59 ngành VLKT, hiện đang là kỹ sư chất lượng và độ tin cậy (Quality and Reliability Engineer) phụ trách việc đáp ứng yêu cầu của khách hàng về hoàn thiện quy trình sản xuất, phát triển, triển khai sản phẩm mới tại Amkor Technology Viet Nam (Amkor là công ty số một thế giới chuyên cung cấp dịch vụ lắp ráp và kiểm tra (sản xuất) chất bán dẫn thuê ngoài, đồng thời cung cấp dịch vụ đóng gói và kiểm tra vi mạch của bên thứ ba): “Nền tảng lý thuyết vật lý và kỹ thuật của chương trình đào tạo tại Bách khoa Hà Nội đã giúp tôi hiểu rõ các khái niệm về vật lý bán dẫn, vật liệu bán dẫn, quy trình sản xuất bán dẫn, đây là tiền đề rất lợi thế để tôi có thể cạnh tranh với các ứng viên khác khi tham gia vào ngành công nghiệp bán dẫn ở giai đoạn ban dầu của sự phát triển ở Việt Nam, một ngành công nghệ cao mới và yêu cầu nguồn nhân lực có những kiến thức chuyên ngành đặc trưng.”

Còn CSV Vũ Văn Kiên - K63 ngành VLKT, Đại học Bách khoa Hà Nội - kỹ sư R&D (Kỹ sư nghiên cứu và phát triển) tại Tổng Công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel – đánh giá: “Nhìn lại 5 năm học tập tại đây, tôi cho rằng cái hay là chương trình đào tạo tại Bách khoa là không dừng lại ở lý thuyết mà rất chú trọng khả năng ứng dụng. Nhờ kiến thức nền tốt, tôi có thể làm việc ở các dự án công nghệ cao, phát triển linh kiện bán dẫn, cảm biến quang học mà không bị bỡ ngỡ.”
 

Chọn việc từ phòng lab tới nhà máy

Thực tế tại các doanh nghiệp cho thấy sinh viên tốt nghiệp ngành VLKT có thể làm việc ở rất nhiều vị trí: Kỹ sư nghiên cứu và phát triển sản phẩm (R&D), kỹ sư vận hành dây chuyền công nghệ cao, kỹ sư phân tích - kiểm soát chất lượng (QA/QC), chuyên viên lập trình ứng dụng, giảng viên, nhà nghiên cứu tại các viện, trường. Đặc biệt, các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực công nghệ cao như Samsung, LG, Intel, Amkor, Viettel, VinES, Qorvo, Rạng Đông… đều đang rất “khát” kỹ sư VLKT.

CSV Nguyễn Trọng Hóa - K60, ngành VLKT - kỹ sư NPI (New Product Introduction Engineer) tại công ty P2i Việt Nam - chia sẻ cảm nhận: “Ngành Vật lý kỹ thuật là nền tảng tuyệt vời cho nhiều hướng đi khác nhau. Nhờ kiến thức về vật lý hiện đại, kỹ năng phân tích và tư duy hệ thống, tôi đã dễ dàng hòa nhập, làm việc tại các công ty sản xuất công nghệ cao. Khi tốt nghiệp VLKT, Đại học Bách khoa Hà Nội, cơ hội nghề nghiệp của tôi thực sự rất đa dạng, tôi có thể làm tại các công ty, tập đoàn nước ngoài đến nghiên cứu trong các Viện nghiên cứu chuyên sâu”.
 

Một điểm sáng là chương trình đào tạo luôn gắn với thực tiễn. Sinh viên được thực hành sớm tại các phòng lab hiện đại, tiếp xúc với thiết bị công nghệ tiên tiến như kính hiển vi điện tử quét (SEM), máy đo phổ tán xạ năng lượng tia X (EDX), hệ thống đo trong môi trường phòng sạch… Việc thực hành không chỉ giới hạn trong phòng thí nghiệm của trường mà còn mở rộng tới doanh nghiệp đối tác như LG Innotek, Rạng Đông, Amkor, Qorvo,… -  nơi sinh viên có thể kiến tập, thực tập, thậm chí làm việc bán thời gian từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Bên cạnh đó, trong thời đại AI và công nghệ số, việc chỉ biết một ngành là không đủ. Điều tạo nên sự khác biệt cho sinh viên VLKT là khả năng tư duy liên ngành, kết nối vật lý với lập trình, vật liệu mới, trí tuệ nhân tạo, sinh học, thậm chí kinh tế để tạo ra giải pháp tổng thể cho các vấn đề thực tế.
 

Không phải ngẫu nhiên mà CSV Nguyễn Hồng Sơn - K61 ngành VLKT, Kỹ sư R&D tại một công ty công nghệ - khẳng định: “Chính nền tảng tư duy vật lý và khả năng phân tích dữ liệu được học tại Bách khoa Hà Nội đã giúp tôi rất nhiều trong các dự án đa ngành. Tôi không đơn thuần làm kỹ thuật mà còn góp phần định hình sản phẩm từ ý tưởng đến thực tế.”

Chương trình đào tạo ngành VLKT tại Đại học Bách khoa Hà Nội được thiết kế theo hướng mở để sinh viên có thể chọn chuyên ngành như: Vật lý bán dẫn, Quang học - Quang điện tử, Công nghệ Nano, Vật liệu tích trữ năng lượng, hay Vật lý tin học. Không chỉ học kiến thức chuyên sâu, sinh viên còn được rèn luyện các kỹ năng mềm: Giao tiếp kỹ thuật, làm việc nhóm, quản lý dự án, thuyết trình khoa học - những yếu tố then chốt giúp bạn trở nên nổi bật khi đi làm.

Một điểm thú vị là, sinh viên VLKT không chỉ làm công ăn lương mà hoàn toàn theo đuổi đam mê, start-up trong lĩnh vực thiết bị thông minh, cảm biến, vật liệu mới hay hệ thống đo lường. Với nền tảng kỹ thuật vững chắc và tư duy công nghệ được trang bị, sinh viên có thể phát triển các sản phẩm ứng dụng vào thực tế đời sống như chăm sóc sức khỏe, môi trường, năng lượng tái tạo,…

Đặc biệt, nếu yêu thích nghiên cứu, sinh viên có thể học tiếp thạc sĩ, tiến sĩ ngay tại Bách khoa hay “săn” học bổng tại các trường đại học nước ngoài, trở thành chuyên gia công nghệ, nhà khoa học hàng đầu trong các lĩnh vực liên ngành đang “khát” nhân lực toàn cầu như Vật lý sinh học, Vật liệu nano, Điện tử lượng tử…
 

Bền vững với thời gian và không sợ AI

Hỏi bất cứ sinh viên nào ở Bách khoa: Học Vật lý kỹ thuật dễ không? Bạn sẽ được trả lời bằng ánh mắt… ngạc nhiên! Học ngành VLKT không dễ khi bạn phải đối mặt với các môn học khó, yêu cầu tư duy logic, khả năng tự học và kiên trì để tìm hiểu tận gốc rễ cách thế giới vận hành. Bạn cần học ngoại ngữ để đọc tài liệu mới, biết lập trình để mô phỏng hệ thống, và luôn sẵn sàng tiếp nhận công nghệ mới.

Nhưng đổi lại, bạn sẽ có một nghề nghiệp vững vàng, có giá trị lâu dài. PGS. Nguyễn Công Tú nhấn mạnh: “Ngành Vật lý kỹ thuật có một đặc điểm rất riêng: Càng làm lâu, càng có giá trị! Khi tích lũy đủ kinh nghiệm, bạn có thể trở thành chuyên gia cao cấp, tham gia các dự án quốc tế, hay đảm nhận các vị trí quan trọng trong doanh nghiệp công nghệ.”

Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Việt Nam đang vươn lên trở thành trung tâm sản xuất công nghệ cao trong khu vực về bán dẫn, thiết bị điện tử, năng lượng, ngành học VLKT chính là “cầu nối” để bạn không chỉ có việc làm vững chắc, mà còn có một sự nghiệp “ra tấm ra món”!​​
 

Các gen Z có thể “hiểu một cách phi logic” rằng: Ngành VLKT như món đồ cổ mà thế giới càng hiện đại thì càng có giá trị ứng dụng!