Trí tuệ Bách khoa từng bước hiện diện trên bản đồ An toàn thông tin thế giới

Mỗi khóa chương trình đào tạo An toàn không gian số của Trường Công nghệ Thông tin và Truyền thông, ĐHBK Hà Nội chỉ tuyển sinh 40 sinh viên với điểm đầu vào thuộc nhóm cao nhất cả nước. “Mục đích của Nhà trường là đào tạo những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực, đóng góp cho sự phát triển bền vững của ngành”, PGS. Trần Quang Đức, Giám đốc Trung tâm An toàn an ninh thông tin chia sẻ.

Sự ra đời của Luật An toàn thông tin mạng; Luật An ninh mạng; Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia, chủ động ứng phó với các thách thức từ không gian mạng đến năm 2025, tầm nhìn 2030; Đề án 99 về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực an toàn, an ninh thông tin của Chính phủ trong thời gian qua là minh chứng rõ nét cho hành động quyết liệt của Chính phủ trong lĩnh vực An toàn thông tin. Những chủ trương, chính sách của Nhà nước đã phản ánh được phần nào nhu cầu xã hội trước những thách thức về bảo mật thông tin và an ninh mạng.

Năm 2021, ĐH Bách khoa Hà Nội mở CTĐT An toàn không gian số được giảng dạy bằng tiếng Anh. Quá trình xây dựng CTĐT là sự tích lũy kiến thức của các môn học nền tảng về an ninh mạng từ những ngày đầu thành lập Khoa Công nghệ thông tin (năm 1995), cùng những đóng góp của các chuyên gia đến từ các đại học và tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước.

Ngành nghề “khát” nhân lực nhưng Bách khoa không tuyển sinh ồ ạt
Theo khảo sát năm 2020 của tổ chức Chứng chỉ bảo mật hệ thống thông tin quốc tế, dù lực lượng nhân sự an toàn thông tin thế giới tăng 25% trong năm 2020 với 3,5 triệu người, nhưng tính trên phạm vi toàn cầu vẫn thiếu hơn 3 triệu chuyên gia bảo mật.

Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế này. Theo thống kê của Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA), tổng số nhân sự trong lĩnh vực an ninh mạng Việt Nam năm 2023 là 3.600. Tỉ lệ tăng trưởng 11,6% so với năm 2022 cũng không đủ để đáp ứng nhu cầu bảo mật của các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trước những tấn công ngày một tăng trong thời đại số.

Với định hướng đào tạo nên những chuyên gia, Nhà trường chỉ tuyển sinh 40 sinh viên mỗi khóa. “Các giảng viên Bách khoa biết mình đang “sở hữu” những sinh viên xuất sắc nhất, điều khó khăn là duy trì được sự đam mê cho người học”, PGS. Quang Đức cho biết theo đuổi ngành An toàn thông tin cần sự kiên trì và nỗ lực lớn.
  Điều khó nhất, nhưng cũng thú vị nhất của ngành học này là sự đổi mới liên tục, yêu cầu người học phải thường xuyên cập nhật kiến thức, bởi hacker (người tấn công hệ thống mạng) sẽ luôn phát hiện những lỗ hổng mới, trong khi những nhà bảo mật an ninh mạng cần tìm hiểu những cách thức tấn công mới để phòng thủ.

Đinh Thái Sơn, sinh viên Trường CNTT&TT từng ngăn chặn thành công 3 triệu đợt tấn công vào một sản phẩm ngân hàng - tài chính trong một buổi chiều khi tham gia thực tập tại doanh nghiệp.

“Đây là một ngành học tiềm năng”, cậu sinh viên năm 3 cho biết động lực để bản thân theo đuổi công việc này chính là ý nghĩa mà nó mang lại với cộng đồng.

Xây dựng cộng đồng an ninh mạng bền vững
Hiểu được nhu cầu cấp thiết của việc tăng cường nhận thức cộng đồng cho lĩnh vực này, Trường CNTT&TT bắt đầu triển khai hoạt động Trường đông về an toàn thông tin. Năm nay, Trường đông có 50 người tham gia đến từ 18 tỉnh thành, 11 trường đại học và 7 doanh nghiệp; Đa dạng trong văn hóa tổ chức, vùng miền, kinh nghiệm, được kỳ vọng sẽ tạo ra sức lan tỏa và phát triển mạnh mẽ trong cộng đồng.

Nhiều chủ đề thú vị từ các diễn giả quốc tế như Pháp, Úc, Mỹ, Singapore,... được trình bày tại sự kiện, mỗi chủ đề đem đến một góc nhìn tiếp cận các xu hướng trên thế giới.

“Đây là một sự kiện thành công, vì mục đích quan trọng nhất đã đạt được: Kết nối người tham dự thành một cộng đồng”, PGS. Trần Quang Đức khẳng định sự kiện sẽ được tổ chức hàng năm, với nhiều chủ đề và góc nhìn mới.

Bên cạnh đó, Nhà trường cũng sử dụng nguồn lực đầu tư cho CLB An toàn thông tin (BKSec) dành cho sinh viên với nhiều định hướng, chính sách, ngân sách hỗ trợ. Thông qua các phong trào nội bộ, sự kiện tuyển thành viên và cuộc thi kết hợp với đơn vị khác, sinh viên yêu thích An toàn thông tin được chủ động tiếp cận các kiến thức về ngành, đạt được những thành tích giá trị.

Tham vọng ghi tên vào bản đồ An toàn thông tin thế giới
Theo PGS. Trần Quang Đức, sự hiện diện của học giả người Việt trong những hội thảo lớn về An toàn thông tin hiện nay không nhiều. “Với tư cách là cơ sở giáo dục, chúng tôi theo đuổi một triết lý khác doanh nghiệp, đó là thúc đẩy nghiên cứu”, GĐ Trung tâm An toàn an ninh thông tin cho rằng rất khó để xây dựng một ngành khoa học kỹ thuật vững chắc nếu không có đội ngũ nghiên cứu.

Tháng 7/2023, đại diện Bách khoa Hà Nội sang Úc để đề xuất tổ chức Hội thảo về Máy tính và An toàn thông tin truyền thông - ASIA CCS (ACM ASIA Conference on Computer and Communications Security), trong 10 hội thảo lớn nhất thế giới về An toàn thông tin.

“Tôi nghĩ không có cơ hội nào tốt hơn để các học giả và sinh viên trong lĩnh vực được tiếp xúc với những chuyên gia hàng đầu”, PGS. Quang Đức khẳng định đây là thời cơ để tạo ảnh hưởng đến cộng đồng thông qua việc tập hợp mạng lưới học giả, nghiên cứu - vốn đang bị phân tán tại Việt Nam.

Giám đốc trẻ nhận định, công tác tổ chức Hội thảo sẽ có nhiều khó khăn, thách thức, nhưng là việc phải làm. Đây cũng là một trong những lý do ĐHBK Hà Nội tổ chức Trường đông với hi vọng tạo nguồn và thắt chặt mạng lưới hướng tới Hội thảo ASIA CCS năm 2025 tại Hà Nội.

Không chỉ các giảng viên đang nỗ lực vươn tầm quốc tế, các sinh viên Bách khoa Hà Nội cũng có những cách riêng ghi dấu ấn trên đấu trường toàn cầu.

Trong các cuộc thi CTFtime Capture The Flag, sinh viên từ ĐHBK Hà Nội thường lập nhóm với thành viên nước ngoài để học thêm kỹ năng lập trình và khai thác lỗ hổng, đồng thời hỗ trợ đồng đội nhờ điểm mạnh về mật mã, thuật toán.
Nhóm của sinh viên Đinh Thái Sơn xuất sắc giành giải Nhì trong cuộc thi Cyber Sea Game (Thái Lan); giải Nhất chung khảo hạng mục Thử thách theo chủ đề (Jeopardy) giai đoạn 1, và giải Ba chung khảo hạng mục Tấn công - Phòng thủ (Attack-Defense) giai đoạn 2 của Cuộc thi Sinh viên với An toàn thông tin ASEAN năm 2023.

“Những người làm an ninh mạng cần những bước nhảy vọt để phát triển và thành công”, Thái Sơn khẳng định tầm quan trọng của hoạt động kết nối xuyên biên giới với cộng đồng trên thế giới.

Trong thời gian sắp tới, đội ngũ An toàn không gian số của Bách khoa Hà Nội mong muốn xây dựng một blog về An toàn thông tin do cộng đồng đóng góp và hướng tới cộng đồng. Hành động nhỏ nhưng mang sứ mệnh lớn: Truyền tải những kiến thức cơ bản về an ninh mạng một cách dễ hiểu, từ đó phát triển mạng lưới học giả nghiên cứu và từng bước tăng cường sự hiện diện của Việt Nam trên bản đồ An toàn thông tin thế giới.