360° Tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội - Kỳ 1

KỲ 1: CẬN CẢNH CÁC CHƯƠNG TRÌNH TƯ VẤN TUYỂN SINH, HƯỚNG NGHIỆP CỦA ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

5h sáng ngày diễn ra một trong những chương trình tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp lớn nhất cả nước do báo Tuổi trẻ tổ chức, sân trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã có nhiều cán bộ, sinh viên Bách khoa cùng Ban Tổ chức tất bật chuẩn bị hậu cần cho sự kiện tập hợp rất nhiều trường đại học. Riêng khu vực tư vấn chuyên sâu của Bách khoa Hà Nội, các thầy/cô giáo đã có mặt từ sớm, chuẩn bị chu đáo bàn, ghế, các tài liệu giới thiệu… để sẵn sàng đón học sinh.

Thật tự hào khi Đại học Bách khoa Hà Nội luôn được lãnh đạo ngành giáo dục, đồng nghiệp từ các trường bạn, học sinh, phụ huynh… đánh giá rất cao về tinh thần trách nhiệm, sự tận tâm, yêu thương học sinh như người thân của mình để có những tư vấn về tuyển sinh, hướng nghiệp làm thay đổi cuộc đời học sinh, giúp các em biết được cách để chọn cho mình ngành học, trường học phù hợp.

Địa chỉ tin cậy về tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp

Nhà báo Chu Hồng Vân, báo Tuổi trẻ - đơn vị 20 năm qua đồng hành cùng ngành giáo dục, tổ chức các chương trình tư vấn, tuyển sinh, hướng nghiệp lớn mà Đại học Bách khoa Hà Nội tham gia đăng cai - nhận xét: Với phóng viên báo chí chúng tôi, các thầy/cô giáo Bách khoa Hà Nội luôn là “chuyên gia ruột”, đồng hành cùng các Ngày hội tư vấn tuyển sinh do báo Tuổi trẻ tổ chức. Các thầy/cô không chỉ tư vấn cho Bách khoa mà còn tư vấn chung cho học sinh về cách chọn nghề, về dự báo nhân lực, mô tả ngành nghề, quy chế tuyển sinh, kinh nghiệm thi cử… Những người sát cánh với Tuổi trẻ từ thời kỳ đầu: Thầy Hoàng Minh Sơn, Trần Văn Tớp, Nguyễn Phong Điền, Trần Trung Kiên,...không chỉ tham gia ngày hội tại Bách khoa mà còn đồng hành cùng chúng tôi tới nhiều địa phương: Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Hải Phòng, Tuyên Quang, Nam Định... Có thầy giáo Bách khoa không chỉ tham gia như một chuyên gia mà còn là đầu mối trong phối hợp tổ chức các ngày hội với báo Tuổi trẻ.

Đại học Bách khoa Hà Nội tham gia đăng cai tổ chức ngày hội tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp của báo Tuổi trẻ từ năm 2011 đến nay. Từ năm 2015, ngoài chương trình tư vấn tuyển sinh đầu năm, báo Tuổi trẻ còn tổ chức thêm ngày hội xét tuyển vào tháng 7. Đại học Bách khoa Hà Nội tham gia đăng cai cả 2 sự kiện, mỗi sự kiện thu hút khoảng gần 10.000 học sinh, PHHS tại Hà Nội và nhiều tỉnh thành phía Bắc.

Bên cạnh đó, Bách khoa Hà Nội còn tổ chức chương trình riêng trong ngày hội chung mang tên OPEN DAY. Các sự kiện đều được tổ chức chu đáo, làm hài lòng cả khách tham quan và cả những trường bạn tham gia sự kiện.

Theo PGS. Trần Trung Kiên – Trưởng Phòng Tuyển sinh, là đơn vị đào tạo, trong các chương trình tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp, Đại học Bách khoa Hà Nội tập trung vào 2 nội dung chính: Giải đáp tất cả thắc mắc của học sinh về phương thức tuyển sinh của nhà trường trong năm đó, có những điểm gì mới, có những gì thay đổi. Cùng dó là giải đáp các câu hỏi liên quan đến ngành/nghề.

Để chuẩn bị cho một chương trình như vậy, ngoài những khâu chuẩn bị hậu cần chung cho cả sự kiện lớn và gian hàng ở khu vực tư vấn chung để tư vấn các chính sách chung của nhà trường, Bách khoa Hà Nội thành lập ra các đội tư vấn chuyên sâu đến từ các Trường/Khoa/Viện của Bách khoa tại khu chuyên biệt – Hội trường C2 - để phụ huynh và học sinh được tư vấn cụ thể về ngành/nghề bởi đội ngũ tư vấn chuyên sâu đến từ các Trường, khoa, viện của Bách khoa. Hàng năm, phòng Tuyển sinh tổ chức các lớp tập huấn cho các thầy/ cô tham gia tổ tư vấn tuyển sinh của Đại học Bách khoa Hà Nội.

Hiện Bách khoa Hà Nội có nhiều kênh tư vấn cho phụ huynh, học sinh về tuyển sinh, hướng nghiệp, phổ biến nhất là các kênh tư vấn trực tiếp, phụ huynh, học sinh có thể gọi đến phòng Tuyển sinh, thầy/cô tư vấn viên sẽ tư vấn ngay. Học sinh, phụ huynh cũng có thể đặt câu hỏi trên fanpage hoặc các kênh mạng xã hội của Nhà trường hoặc thông qua các chương trình tư vấn online. Đặc biệt trong thời gian dịch bệnh Covid-19, hình thức tư vấn này đã phát huy rất hiệu quả rất cao.

Đa dạng các hình thức tư vấn tuyền sinh, hướng nghiệp

Cùng hình thức kết nối trực tiếp với các tư vấn viên có chuyên môn sâu, tận tâm, nhiệt tình với học sinh, phụ huynh, Bách khoa Hà Nội đã và đang triển khai cách thức tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp rất đa dạng, tiếp cận gần gũi đến học sinh.

Một hình thức tư vấn tuyển sinh của Bách khoa Hà Nội đang thu hút được sự quan tâm của phụ huynh, học sinh là học sinh đến Đại học Bách khoa Hà Nội tham gia chương trình Trải nghiệm đại học, định hướng tương lai. Nhiều trường THPT quan tâm tới việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh từ sớm đã liên hệ để cho học sinh khối 10 đến Bách khoa. Đại học Bách khoa Hà Nội sẽ tổ chức cho học sinh tham quan các lab, các khoa/viện, tham gia các hoạt động STEM, các hoạt động chung, giải đáp thắc mắc…

Ngay từ năm học 2018 – 2019, Đại học Bách khoa Hà Nội đã tổ chức các hoạt động trải nghiệm STEM thu hút được nhiều học sinh trên địa bàn Hà Nội và các tỉnh miền Bắc. Học sinh không những được tham quan học hỏi mà còn được tận tay thực hiện các bài thực hành STEM dưới sự hướng dẫn của các giảng viên.

Mục đích của chương trình nhằm cung cấp thông tin về ngành nghề, lĩnh vực đào tạo cũng như tạo cơ hội cho các em học sinh được trải nghiệm môi trường giáo dục đại học; tư vấn, trợ giúp các em lựa chọn và chuẩn bị tốt nhất cho con đường học tập, phát triển nghề nghiệp của mình. Đây là chương trình trải nghiệm có ý nghĩa nhân văn và hoàn toàn miễn phí. Ngoài các buổi trải nghiệm theo kế hoạch, Đại học Bách khoa Hà Nội còn tổ chức các buổi trải nghiệm cho học sinh theo đơn đặt hàng của các Trường THPT.

Trong giai đoạn ảnh hưởng của dịch Covid-19, Nhà trường đã triển khai các chương trình tư vấn online, và tiếp tục thiết lập, phát triển các phòng thí nghiệm STEM, khu vực trải nghiệm STEM, phục vụ cho sinh viên và học sinh tham gia NCKH cả ngắn hạn và dài hạn.

Các hoạt động trải nghiệm STEM của Đại học Bách khoa Hà Nội đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp với học sinh, góp phần định hướng ngành/nghề cho các cô cậu học sinh đang bối rối giữa những lựa chọn nghề nghiệp, là cầu nối/ khởi điểm quan trọng để các học sinh thêm quyết tâm đi theo con đường NCKH, là cú hích để không ít cô tú cậu tú yêu thích, đam mê công nghệ kỹ thuật trở thành sinh viên Bách khoa Hà Nội…

Liên quan đến sự kết nối giữa khối đại học và phổ thông, PGS. Huỳnh Quyết Thắng – Hiệu trưởng Đại học Bách khoa Hà Nội – luôn trăn trở: “Tổ chức tham quan, trải nghiệm, định hướng nghề nghiệp, ngày hội tư vấn cho học sinh hiện vẫn đang là những biện pháp được các trường đại học thực hiện, tuy nhiên mới chỉ đi vào bề rộng mà chưa đi vào bề sâu. Với kinh nghiệm nhiều năm trong việc tổ chức những sự kiện như trên, Đại học Bách khoa Hà Nội thấy rằng đã đến lúc chúng ta cần phải đi vào thực chất, tìm hiểu được những mong muốn, khát khao của các em học sinh, hướng các em đi sâu vào được những lĩnh vực mà các em mong muốn, tránh hiệu ứng đám đông và ngành “hot”. Muốn được như vậy, cần phải có sự hợp tác và kết nối chặt chẽ của đại học và phổ thông”.

Theo hướng đi này, 5 Viện/Trường của Đại học Bách khoa Hà Nội đã chuẩn bị các phòng thí nghiệm và bài giảng, sẵn sàng đón tiếp các đoàn học sinh để các em được tìm hiểu sâu hơn, “đắm” mình trong không khí NCKH. Mỗi bài thí nghiệm sẽ diễn ra trong khoảng 30 – 60 phút, có những bài phức tạp hơn sẽ kéo dài 120 phút.

Tại các phòng thí nghiệm, các đoàn học sinh THPT được tiếp cận với các linh kiện, mạch điện (Viện Vật lý Kỹ thuật), trí tuệ nhân tạo (Trường CNTT&TT), chế biến thực phẩm từ nấm men và nho (Viện CNSH và CN Thực phẩm), thực hành lắp ráp robot (Trường Cơ khí và Trường Điện – Điện tử), ở Viện Khoa học, Công nghệ và Môi trường, học sinh THPT đã được trải nghiệm hai bài thí nghiệm “Quan sát nấm mốc và tảo” và “Xử lý ngước thải bằng phương pháp đông keo tụ”…

Có thể thấy việc kết nối, hợp tác giữa hệ thống đại học và các trường phổ thông có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong quá trình định hướng nghề nghiệp, tăng khả năng thành công của học sinh khi học tập ở bậc ĐH. Và Đại học Bách khoa Hà Nội đang là đơn vị tiên phong theo hướng đi này, nỗ lực xây dựng hệ sinh thái đại học - phổ thông một cách bền vững.

Không chỉ đợi học sinh đến trường tham quan, đích thân các thầy/cô giáo Bách khoa Hà Nội chủ động đến với học sinh ở các trường học xa Hà Nội, tư vấn cho các em. PGS. Vũ Duy Hải – Phó Trưởng phòng Tuyển sinh -  khẳng định: Tất cả các liên hệ từ trường THPT, Đại học Bách khoa Hà Nội sẽ bố trí hỗ trợ tư vấn tuyển sinh.

Tính đến nay, các thầy/cô giáo Bách khoa đã đến tư vấn hầu khắp các trường THPT trên địa bàn miền Bắc, xa nhất là Vinh (Nghệ An). Đại học Bách khoa Hà Nội đã cung cấp thông tin tới đông đảo thí sinh, gia đình và xã hội, tạo sự công bằng trong tuyển sinh, đặc biệt cho các thí sinh vùng sâu vùng xa. Các em ở xa, cơ hội tiếp cận thông tin chưa nhiều nên nhiều em có những quan tâm rất đặc biệt đến Bách khoa, thậm chí có những em tâm sự là em quan tâm đến Đại học Bách khoa từ khi học tiểu học, khi các anh/chị của em vào học Bách khoa Hà Nội đã tạo cho em niềm mơ ước vào Bách khoa rồi, nên khi gặp thầy/cô giáo của ngôi trường mơ ước, các bạn vui mừng khôn xiết, tỏ rõ mong muốn sẽ cố gắng hết sức để có thể vào được trường.

Những chia sẻ, mong muốn, quyết tâm của các học sinh đã khiến cho các thầy/cô giáo tư vấn rất vui, đem hết sức mình tư vấn để các bạn có thể hiện thực hóa ước mơ của mình, học tập hiệu quả khi vào học tại Đại học Bách khoa Hà Nội.

Bách khoa Hà Nội hỗ trợ tư vấn, hướng nghiệp với cả sinh viên

Nhiều người hay nghĩ tư vấn tuyển sinh hướng nghiệp sẽ kết thúc khi học sinh đỗ đại học, chọn xong ngành/nghề theo đuổi. Thực tế cho thấy trong giáo dục đại học, tỷ lệ sinh viên bỏ học do không thích ứng môi trường mới, đổi ngành do chưa thấy phù hợp mỗi năm không nhỏ. Vì vậy, việc tư vấn, hướng nghiệp rất cần được tiếp nối ngay cả khi các học sinh đạt nguyện vọng trở thành sinh viên!

Hiểu rõ điều này, Đại học Bách khoa Hà Nội vẫn tiếp tục công tác tư vấn, hướng nghiệp cho các sinh viên ngay từ lúc bỡ ngỡ bước vào nhịp học tập ở đại học. Ở các Viện/Trường của Đại học Bách khoa Hà Nội, vào năm học đầu tiên, sinh viên sẽ học môn Nhập môn ngành.

Các thầy/cô giáo Bách khoa Hà Nội cho biết với môn học này, họ sẽ giới thiệu cho sinh viên hiểu ngành em đang học ra trường sẽ làm công việc, vị trí gì; xã hội, doanh nghiệp và các cơ quan cần gì từ một sinh viên tốt nghiệp ngành này… Cùng đó, giới thiệu cho sinh viên biết trong chương trình đào tạo của Đại học Bách khoa Hà Nội sẽ trang bị cho sinh viên kỹ năng, kiến thức gì; yêu cầu của đơn vị đào tạo với sinh viên…

Từ đó, mỗi sinh viên phải lên cho mình kế hoạch học tập để sau mấy năm học đạt được mục tiêu của nhà trường đề ra…; Giúp sinh viên lên được kế hoạch, cung cấp cho các bạn tư duy khoa học, định lượng làm thế nào để sau 4 năm học đạt được yêu cầu của nhà trường, xây dựng cho bản thân phấn đấu đạt được những yêu cầu của nhà tuyển dụng… Bên cạnh đó, mỗi cố vấn học tập (giáo viên chủ nhiệm) cũng sẽ tư vấn cho sinh viên cách thức đăng ký học như thế nào, xây dựng kế hoạch học tập cụ thể hợp lý, hiệu quả.

Với những việc đã và đang triển khai, trong bức tranh tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp chung của giáo dục đại học cả nước, Đại học Bách khoa Hà Nội nêu cao trách nhiệm đẩy mạnh giáo dục STEM cho học sinh và đẩy mạnh giáo dục về các ngành khoa học kỹ thuật để đáp ứng nguồn nhân lực cho phát triển đất nước.

Công tác tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp của các cán bộ, thầy/cô giáo Đại học Bách khoa Hà Nội đã góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả việc học tập và đào tạo trong các trường đại học. Việc thí sinh được tư vấn kỹ về trường, ngành, chương trình, phù hợp với sở trường, năng lực, điều kiện gia đình giúp các em học tập tốt hơn... giảm tỉ lệ sinh viên thôi học, chuyển trường. Đặc biệt, các thầy/cô bên cạnh việc tư vấn về Bách khoa Hà Nội còn góp phần giải đáp thắc mắc và tạo sự đồng thuận của thí sinh với chính sách của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đồng thời cũng giúp Bộ điều chỉnh chính sách phù hợp hơn với thực tế.
 

Mới đây, Đại học Bách khoa Hà Nội vinh dự được Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác tổ chức chương trình Tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp nhân dịp 20 năm thực hiện Chương trình.